Delen
Verslag

Riano - Pico Gilbo

Spanje - Castilië & Leon

Riano - Pico Gilbo

08.08.2023

Extract uit het reisverslag     2023 - Picos de Europa & omgeving

Het is vannacht nog goed afgekoeld en was op die manier toch nog aangenaam slapen op de camperplaats in Riano met zicht op het stuwmeer. Omwille van de verwachte hitte hadden we gisterenavond al besloten vroeg op te staan en onmiddellijk na het ontbijt aan de tocht te beginnen. Kort nadat de wekker om 7u is afgegaan, rijden we de brug over het meer over en parkeren aan de andere kant, waar de wandeling start. Eerst ontbijten we en maken we onze picknick en dan gaan we op stap, voor wat een zeer mooie wandeling belooft te worden. De bestemming is Pico Gilbo al weten we dat we het allerlaatste deel niet zullen doen omdat dit deel van de tocht een alpine-karakter heeft en m.a.w. niet aan ons is besteed. We wandelen tot het punt waar het echt kritisch wordt, al is voor de laatste klim die we wel nog doen ook best al wat “handen-en-voeten”-werk nodig. Maar het uitzicht dat je ervoor terugkrijgt is adembenemend. Niet enkel op dat hoogst bereikte punt, maar ook op vele andere plekken tijdens de wandeling. Dat combineren we met enkele “drone”-shots.

Op de foto’s en de kleur van de oever is te merken hoeveel lager het meer staat dan wat op het hoogste niveau lijkt. Het is voor ons onduidelijk of dit het gevolg is van de klimaatopwarming en uitzonderlijke droogte, dan wel dat het bewust is gedaan omdat het meer niet enkel als een waterreservoir fungeert, maar ook via de stuwdam voor het opwekken van elektriciteit. Het zou om een van die redenen evengoed bewust lager kunnen staan. We hadden gisteren op infoborden in het dorp al gezien op oude foto’s dat de waterstand van het meer quasi even laag stond als vandaag. Dus dat doet vermoeden dat het eerder een bewuste manipulatie is en niet het gevolg is van het warme weer en de droogte. Zoals dit stuwmeer zijn er i.h.k.v. het waterbeheer in Spanje verschillende aangelegd. Hieronder een interessant extract van "historiek.net" rond de geschiedenis van het meer :

  Embalse de Riaño

Spanje kampt al sinds mensenheugenis met gebrek aan water en het is dus niet zo gek dat men op tal van plaatsen embalses of pantanos (stuwmeren) heeft aangelegd om smelt- en regenwater op te vangen voor irrigatie en het opwekken van elektriciteit. Het embalse de Riaño is er een van en het kent een opmerkelijke en lange geschiedenis.

  Gebrek aan water

Er zijn in Spanje ruim 350 embalses met een totale capaciteit van meer dan 55.000 kubieke hectometer ofwel 55 miljard liter water. Dat lijkt veel, maar toch kent Spanje nog altijd grote problemen en het enigszins megalomane plan uit het begin van deze eeuw van de regering Aznar om water uit het noorden (rivier de Ebro) rechtstreeks naar het zuiden te leiden getuigt daarvan. Dit plan is destijds door de socialistische regering van Zapatero in de ijskast gezet uit milieuoverwegingen. In de zeventiger jaren, na de dood van Franco, was de liefde voor het milieu wat minder populair bij de socialisten, want de plannen voor de aanleg van een groot stuwmeer bij het plaatsje Riaño die al voor de dictatuur van Franco ontwikkeld waren, werden onder het bewind van de eerste socialistische premier na Franco, Felipe González, netjes uitgevoerd. De embalse de Riaño ligt ten zuiden van de Picos de Europa op ruim 1100 meter boven zeeniveau. De stuwdam is gebouwd in de rivier de Esla en heeft een meer gecreëerd met een kustlijn van 103 kilometer en een inhoud van meer dan 650 kubieke hectometer, waarmee het qua omvang in de top twintig staat van de lijst van de embalses die Spanje rijk is. De grootste zijn vijf keer zo groot als die van Riaño, maar er zijn ook veel kleintjes met een inhoud van minder dan 50 kubieke hectometer. In elk geval is de embalse de Riaño een indrukwekkend meer.

  Een oud idee

Het idee om op deze plaats een stuwmeer aan te leggen is meer dan een eeuw oud. In 1902 waren er al plannen voor en bij verordening werd een publieke onderneming vergunning verleend tot de constructie en exploitatie van het pantano, maar het is er niet van gekomen. Ook in 1928 niet toen “voor het eerst onrust ontstond rond het spookbeeld van een omstreden stuwmeer”. Deze informatie is te lezen in het in 1989 verschenen boekje van de hand van Acacio Sierra Reyero die al vanaf 1931 bij de historie van het pantano betrokken was. In dat jaar verrichtte hij landmeetkundige metingen, onder andere om de omvang van het meer vast te stellen. Het boekje heeft als titel El largo y polemico proceso del embalse de Riaño en is wellicht nog te koop in één van de winkels in het nieuwe Riaño dat in de plaats kwam van het oude stadje dat in 1987 door het water werd verzwolgen.

In 1939 werd het project opnieuw in overweging genomen, maar ook toen ging het niet door, hoofdzakelijk vanwege de toestand waarin het land aan het eind van de burgeroorlog verkeerde. Maar eindelijk, na nog eens 34 jaar, werd het idee voor het pantano in 1963 weer opgepikt en vanaf dat moment is de bal echt gaan rollen. In 1966 ging de ministerraad akkoord met de uitvoering van de werkzaamheden en werd de aanleg gegund. De stuwdam (bovenaan 337 meter lang en bijna 100 meter hoog) werd pas in 1976 voltooid, terwijl de aanleg van de nieuwe wegeninfrastructuur eerst in 1974 van start ging. Niet echt vlot dus, maar vergeleken met het begin van de aanleg van het nieuwe dorp behoorlijk snel. In 1986, het jaar voordat alles onderliep, waren alleen het gemeentehuis en het politiebureau klaar, zodat de inwoners van het oude Riaño aan wie nieuwe woningen waren toegezegd, dus nog even moesten wachten. Het nieuwe Riaño telt nu nog geen 500 inwoners wat minder is dan de ruim 900 die in 1987 in het oude dorp woonden. Net als veel Spaanse dorpen was het al vanaf het begin van de twintigste eeuw, toen het nog ruim 2000 inwoners telde, aan het leeglopen.

  Riaño Nuevo

Riaño staat bekend om de strijd die de inwoners voerden bij de ontruiming en afbraak van de woningen. Mensen klonken zich vast aan hun huizen en de Guardia Civil (de Spaanse politie) moest er stevig tegenaan om ze weg te krijgen. En zo verdween het oude Riaño toch na tachtig jaar discussie en na veel verzet in het stuwmeer. Voor degenen die er woonden een gruwel en voor hen die Riaño Viejo gekend hebben is het nieuwe dorp een saaie bedoening. Wat resteert als herinnering aan het oude dorp is de kerk van Riaño die steen voor steen uit het eveneens onder de waterspiegel verdwenen dorp Pedrosa del Rey werd overgebracht naar Riaño Nuevo.

(Bron: historiek.net)


Wanneer we bijna terug aan het startpunt van de wandeling staan, zien we nog een pijl naar een picknickplaats. Omdat het rond de middag is besluiten we daar nog naartoe te stappen en daar te picknicken. Het geeft ons ook de mogelijkheid eens tot aan het water zelf te gaan. Daarna is het nog een kort stukje terug naar de mobilhome. De zon is ondertussen genadeloos gaan branden. Nadat we ons hebben opgefrist, rijden we onmiddellijk door richting de activiteit van morgen. Daarvoor rijden we naar Bonar en zal camping El Soto voor 2 dagen onze uitvalsbasis zijn voor wandeling boven het meer “Embalse Juan Benet”. Op de camping zoeken we de schaduw op waar het best nog wel dragelijk is. De komende dagen wordt het nog enkele graden warmer :-(. Het zal dus nodig zijn opnieuw zo vroeg mogelijk te starten met de tocht.


Info